БУЯН НҮГЛИЙН ДЭНС

Буян нүглийн тухай хаа нэгэнтээ сонсох бүр балчирхан насандаа сонссон нэгэн үлгэр санаанд буудаг юм. Аавын минь хүүрнэсэн тэр үлгэр: ...Эрт цагт хойд насандаа муу төрөл олчихгүйг л хичээн бодож үргэлж хүрд эргүүлдэг нэгэн эмгэн, үр хүүхдүүдээ тэжээхийн төлөөнөө өдөр бүр амь хөнөөдөгтөө гэмшиж явдаг нүгэлт хар гөрөөчин хоёр байсан юмсанжээ. Эмгэн өдөр бүр хүрдээ эргүүлж, гөрөөчин хэдэн хүүхдээ тэжээхийн тулд өвөг дээдсээс өвлөсөн цорын ганц өв хөрөнгө цахиур буугаа үүрээд анд морддог байжээ. Эмгэн хойд насандаа диваажинд очно гэдэгтээ огт эргэлздэггүй, харин нүгэлт хар гөрөөчин энэ насандаа хийсэн үйлийн үрээ эдэлж, Эрлэг номун хааны зарлигаар тамд илгээгдэх биз ээ хэмээн ихэд гэмшиж, хувь заяатайгаа л эвлэрч явжээ. Нэгэн өдөр бурхан тэр хоёрын хэн нь хэн нь буянтай, хэн нь нүгэлтэйг сорьж үзжээ. Эмгэн мааниа уншиж, хүрдээ эргүүлэн наминчлав. Харин гөрөөчин “Насаараа амьтны амь хороосон миний буян гэж юу байхав. Харин энэ арьсаар хүрдээ хучиж яв” гээд нэгэн цагт авласан чандаганы элдсэн арьс эмгэн рүү шидчихэв гэнэ. Эмгэн ч гөрөөчний өгсөн арьсаар хүрдээ хуччихжээ... гэж эхэлдэгсэн. Аавын ярьсан үлгэрийг сонсож суухад өдөр бүр хүрдээ эргүүлэн наминчлах эмээ, бяцхан янзага хөнөөж байгаа анчны дүр төрх сэтгэлд бууж, янзаганы анчинг жигших сэтгэл төрдөгсөн. ...Орчлонгийн хүрд эргэдгээрээ эргэж, нэг л өдөр эмгэн, гөрөөчин хоёр энэ насны амьдралаа дуусгаад Эрлэг номун хааны өмнө шүүгдэхээр очжээ. Эрлэг номун хаан нүглийг дэнслэгч толиндоо эмгэн, гөрөөчин хоёрын өнгөрсөн амьдралыг харав. Гэтэл буян бус өөрийгөө л бодож хүрд эргүүлсэн эмгэний уншсан маань бүр өт болон арзагнаж байжээ. Харин насаараа хэдэн хүүхдүүдээ тэжээх гэж амьтны амь хороосон анчин буянтан болж хувирав. Учир нь тэрбээр нэгэн цагт бурханы маань үржүүлдэг хүрдийг хучиж яваг гээд өчүүхэн янзаганы арьс эмгэнд өгч, тэр нь ёсоор болсон нь Эрлэг номун хаанд ихэд таашаагджээ. Ингээд хэдийгээр олон амьтны амь хороосон ч гөрөөчнийг диваажинд, эмгэнийг тамд явуулав... Үлгэр ийнхүү үргэлжилдэг юм. 2010